Kontent qismiga oʻtish

Tojikistonning Rasht tumanidagi janglar (2010)

Vikipediya, ochiq ensiklopediya
Tojikistonning Rasht tumanidagi janglar
tojikcha: Ҷанг дар ноҳияи Рашти Тоҷикистон
Tojikistondagi fuqarolar urushidan keyingi vaziyatning mahalliy keskinlashuvi
Sanalar 2010-yil 22-sentabr — 2011-yil 14-aprel
Urush yeri Qamarob darasi, Rasht tumani, Tojikiston bayrogʻi Tojikiston
Natija Tojikiston Qurolli Kuchlari gʻalabasi
Raqiblar
Tojikiston bayrogʻi Tojikiston Qurolli Kuchlari Tojik jangarilari, Pokiston, Afg‘oniston va Chechenistondan kelgan xorijiy yollanma askarlar
Qoʻmondonlar
nomaʼlum Alovuddin Davlatov
mullo Abdullo
Kuchlar
Tojikiston bayrogʻi Tojikiston Qurolli Kuchlari Nomaʼlum sonli noqonuniy qurolli tuzilma
Yoʻqotishlar
70 kishi 15 kishi[1]

Rasht tumanidagi maxsus operatsiya — Tojikiston qurolli kuchlari tomonidan respublikaning Rasht tumanida uni nazoratga olish maqsadida amalga oshirilgan maxsus operatsiya hisoblanadi.

2010-yil 23-avgust kuni Dushanbedagi Milliy xavfsizlik davlat qoʻmitasining tergov hibsxonasidan 25 nafar oʻta xavfli jinoyatchi bir necha qoʻriqchini otib qochib ketdi[2]. Qochish „Tojikistondagi 1-sonli qochish“ maqomini oldi va hatto rasmiylar tomonidan ham keng jamoatchilik eʼtiroziga sabab boʻldi. Rossiya Federatsiyasi FXX Tojikiston xavfsizlik kuchlariga qochoqlarni topish va hibsga olishda yordam berishga vaʼda berdi[3].

19-sentabr kuni mahbuslarni qoʻlga olish operatsiyasi doirasida hukumat qoʻshinlari bilan jami 75 kishidan iborat karvon poytaxtdan 180-200 km uzoqlikda joylashgan Rasht tumanlar guruhiga joʻnab ketdi. Navobod aholi punkti va Qamarob darasi tutashgan joyda harbiylar nomaʼlum qurolli guruhning granata va pulemyotlardan oʻqqa tutilgan[4]. Natijada 28 dan 40 tagacha harbiy xizmatchi halok boʻldi.

Operatsiya boshlanishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

2010-yil 22-sentabrda hukumat qoʻshinlari hukumatga qarshi guruhlarga qarshi keng koʻlamli maxsus operatsiyani boshladi. 2010-yil 6-oktabrda hukumat qoʻshinlari katta yoʻqotishlarga uchradi — Tojikiston Harbiy-havo kuchlarining vertolyoti urib tushirildi (yoki texnik sabablarga koʻra halokatga uchradi); halokatda 28 kishi halok boʻldi. Rasht tumanida yuk mashinasining portlatilishi oqibatida yana 6 kishi halok boʻldi. Shunday qilib, hukumat qoʻshinlarining yoʻqotishlari (19-sentyabrda oʻldirilganlar bilan birga) 70 kishiga yetdi[5].

Operatsiyaning davom ettirilishi

[tahrir | manbasini tahrirlash]

14-oktabrda ikki dala qoʻmondoni hukumat qoʻshinlariga taslim boʻldi[6].

2011-yil 4-yanvar kuni Garm qishlogʻidan uncha uzoq boʻlmagan Runob qishlogʻida oʻtkazilgan maxsus operatsiya natijasida 2010-yil 19-sentabrda hukumat qoʻshinlari karvoniga hujumning bevosita qoʻmondoni Alovuddin Davlatov va 7 nafar jangaridan iborat guruhi yoʻq qilindi[7].

2011-yil 14-aprelda Rasht tumanida sentabr fojiasiga aloqador guruhlarni yoʻq qilish boʻyicha yakuniy maxsus operatsiya chogʻida ushbu harakat tashkilotchisi va oxirgi dala qoʻmondonlaridan biri Mullo Abdullo va uning toʻdasining 15 nafar jangarisi[8] yoʻq qilingan.

  1. „На востоке Таджикистана продолжаются бои.“. С начала операции в ущелье Камароб убито 15 боевиков. IslamNews (5-oktabr 2010-yil).
  2. „В Таджикистане заключенные, убив охрану, сбежали из СИЗО“. Газета «Диапазон» (23-avgust 2010-yil).
  3. „Таджикистану поможет ФСБ РФ“. Информационное агентство «Оружие России» (24-avgust 2010-yil). 20-sentabr 2015-yilda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 31-avgust 2022-yil.
  4. „Убийцы таджикских военных обещают новые теракты“. Сегодня.Ру (24-sentabr 2010-yil).
  5. „По техническим причинам“. Expert Online (7-oktabr 2010-yil). 2010-yil 10-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 31-avgust.
  6. „В Таджикистане сдались двое бывших полевых командиров оппозиции“. NEWSru.com (14-oktabr 2010-yil).
  7. „В Таджикистане уничтожен боевик «Аль-Каиды»“. РИА Новости (4-yanvar 2011-yil).
  8. „Террорист международного уровня.“. Lenta.ru (18-aprel 2011-yil).